Op woensdag 15 januari 2025 vindt de volgende bijeenkomst van de Koplopersclub plaats.
Als regisseur van het Tilburgs Sportakkoord, houd ik me vooral bezig met het ondersteunen en volgen van de verschillende initiatieven. Maar dat doe ik niet alleen. Zo faciliteer ik de Koplopersclub, maar vormen zij tegelijkertijd voor mij de spreekbuis van de georganiseerde sport. En met de adviescommissie weet ik mezelf in het goede gezelschap van de partners in de stad die met mij en initiatiefnemers meedenken en richting geven aan de ontwikkelingen. Daarnaast kijk ik terug op het Just Move Festival 2024, maar kijken we ook alvast vooruit!
Sinds 2023 zijn we al verschillende keren met de zogenaamde Koplopers bijeengeweest. Bestuursleden van Beach Tilburg, HV de Meierijers, HV White Demons, TTV Luto, Were Di Tennis, AV Attila, aangevuld met vertegenwoordigers van Sportbedrijf Tilburg bezochten iedere keer één van de zojuist genoemde clubs waarbij het voltallige bestuur van de club de gasten ontving. De agenda bestond meestal uit 3 onderdelen: presentatie door de gastclub (geschiedenis, successen, uitdagingen), volgen van een clinic en het bespreken van recente ontwikkelingen. De tijd liet helaas niet toe dat we tijdens deze avonden ook thematisch de diepte in gingen (intervisie).
Op 20 november 2024 hebben we dit initiatief geëvalueerd. Ondertussen zijn alle clubs tenminste 1 x gastclub geweest en dus is het tijd om het net op te halen en samen 1) te kijken of het aan de oorspronkelijke doelen heeft voldaan en 2) te bepalen of en op welke wijze we verder gaan. Hierin hadden we een aantal voorwaarden:
De Koplopers geven aan dat ze a) ideeën opdoen, b) door juist in een kleiner gezelschap uit te wisselen (red: t.o.v. een groter sportcafé) dat ze hun eigen aanpak toetsen en dus ook blijven ontwikkelen, c) een enorme meerwaarde zien buiten de eigen sport/referentiekader en d) trots zijn op een initiatief (red: Just Move Festival) dat ook andere clubs heeft geïnspireerd om mee te doen.
De huidige koplopers gaan, op één vereniging na, graag door en zien kansen door inhoudelijk rondom thema’s door te praten. Denk hierbij aan thema’s zoals samenwerking met andere verenigingen binnen de eigen tak van sport, de aanpak van talentontwikkeling, vrijwilligersbeleid, financiën, contact met het bedrijfsleven en scholen.
Daarbij is besloten om de Koplopersclub uit te breiden naar 8 tot 10 verenigingen en, afhankelijk van het thema, gericht bepaalde clubs bij aankomende themabijeenkomsten uit te nodigen. Van deze themabijeenkomst worden vervolgens verslagen gemaakt die o.a. via de TSA-update en de community gedeeld worden.
We hebben ter plekke al wat namen van clubs genoemd die we willen benaderen, maar heb je interesse om aan te sluiten na het lezen van dit artikel? Laat dan even een berichtje achter via de knop hieronder én noteer alvast woensdag 15 januari 2025 in je agenda, want dan komt de club weer bij elkaar!
Op 26 november 2024 kwam de adviescommissie voor het eerst bijeen. Maar waarom een adviescommissie en wat doet deze dan? Dat leg ik je graag even uit. Om aanspraak te kunnen maken op het budget dat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport (VWS) voor de uitvoering van lokale sportakkoorden heeft gereserveerd, moet je als gemeente aan een aantal voorwaarden voldoen. Een hiervan is het instellen van een kernteam/een adviescommissie.
In gemeente Tilburg bestaat deze adviescommissie uit vertegenwoordigers van de partijen die direct of indirect actief zijn voor het Tilburgs Sportakkoord: ContourdeTwern/RNewt, GGD, POS013, Sportbedrijf Tilburg, de Tilburgse Sportraad (TSR), mbo, hbo, gemeente Tilburg (beleid en bestuur).
De startbijeenkomst van 26 november werd gehost door wethouder Maarten van Asten. We spraken over de rol van de adviescommissie die:
Tijdens de startbijeenkomst is besloten om in eerste instantie tweemaal per jaar samen te komen en dat we als groep zelf ook blijven evalueren en leren; als dingen slimmer kunnen, moeten we dat vooral niet nalaten. We zijn dus ook kritisch op onszelf.
Een van de initiatieven waar het netwerk en de achterban van de adviescommissie écht iets kan betekenen, is het Just Move Festival. Dat vond dit jaar voor het eerst plaats op 7 & 8 september 2024 in het Spoorpark. Samengevat: bezoekers en deelnemende clubs waren over het algemeen enthousiast. Natuurlijk waren er ook leerpunten: er mag bijvoorbeeld meer aandacht zijn voor al het aanbod in het hele park (o.a. door betere bewegwijzering en meerdere podia) en meer aandacht voor de Tilburgers vooraf (pers eerder betrekken in combinatie met de aantrekkingskracht van Willem II en Tilburg Trappers).
Het voorstel is om nu door te pakken en ook volgend jaar het JMF te organiseren, maar dan op 1 dag (op zondag i.p.v. zaterdag en zondag) en rekening houdend met de verbeter- en aandachtspunten. Het advies is om met een minimale begroting van 65K te werken Vanuit TSA kan een bijdrage van 50K geleverd worden, maar een cofinancieringsconstructie ligt, mede met het oog op de toekomst, voor de hand. Heb jij hier een goed idee over? Dan horen we heel graag van je! Neem dan contact met ons op via de knop hieronder.
Zet voor nu vast zondag 7 september 2025 in je agenda want op dit datum willen we, wederom in het Spoorpark, de volgende editie van het Just Move Festival organiseren. Een uitgebreide evaluatie van de vorige editie is desgewenst beschikbaar. Meer informatie over het sport- en beweegfestival lees je in volgende TSA Updates.
Ook dit schooljaar kunnen alle leerlingen van het Koning Willem II College weer aansluiten bij pauzesport en naschoolse sport. Het doel van deze momenten is om leerlingen te laten ontspannen door zich fysiek in te spannen, zeker na een hele lange periode van in de schoolbanken zitten.
Zo kunnen leerlingen iedere dinsdag en vrijdag tijdens de grote pauze lekker komen basketballen, tafeltennissen, voetballen of een andere sport- en beweegactiviteit waar ze op dat moment zin in hebben.
Daarnaast kunnen leerlingen op dinsdagmiddag ná de laatste les naar de sporthal komen om te sporten en organiseert het Sportbedrijf Tilburg één keer per periode een clinic, zoals bubbelbal, archery tag of MMA. De buurtsportmedewerker Oualid Saadouni ziet mooie dingen gebeuren tijdens deze sportmomenten: “Leerlingen, die we op school zien tijdens de sportmomenten, komen ook weer naar activiteiten in de buurt, die wij met de Buurtsport organiseren na schooltijd. Het brengt leerlingen samen en ze ondernemen sociale activiteiten, waardoor er echt meer respect voor elkaar ontstaat. Andersom kunnen leerlingen met het examenvak BSM weer stagelopen bij mij tijdens de activiteiten in de buurt”.
Docent Lichamelijke Opvoeding (LO) Ruud Smits is het daar helemaal mee eens: “Tegenwoordig zien we steeds meer leerlingen minder bewegen en helaas minder fit worden. Door heel laagdrempelig sport aan te bieden onder en na schooltijd waar iedereen aan mee kan doen, wordt er echt meer bewogen. Dat heeft op de lange termijn altijd effect”.
Tot slot organiseert Buurtsport ook samen met andere Voortgezet Onderwijs scholen de TKVO’s (Tilburgs Kampioenschap Voortgezet Onderwijs). In oktober 2024 is bijvoorbeeld het TKVO Voetbal georganiseerd en de ambitie is om elk schooljaar meerdere TKVO’s te organiseren, zodat leerlingen van verschillende scholen meer samen kunnen sporten, bewegen en ontmoeten.
Markeer de datum vast met potlood in de agenda: op zondag 7 september 2025 vindt de volgende editie van het Just Move Festival plaats in het Spoorpark in Tilburg.
Meer informatie volgt snel op www.justmovefestival.nl.
Al sinds 2020 is er een samenwerking tussen de gemeente Tilburg en de Bas van de Goor Foundation. Om mensen op een laagdrempelige manier in beweging te brengen is gekozen voor de Nationale Diabetes Challenge (NDC) als middel. In 2024 groeiden we opnieuw weer verder en werd er op 8 verschillende locaties in Tilburg, 20 weken lang, weer veel gewandeld onder begeleiding van een wandelcoach. De afgelopen maanden stonden in het teken van evenementen, feestelijke afsluitingen én nieuwe ontwikkeling.
De NDC Wandel Challenge mocht uiteraard niet ontbreken op het Just Move Festival. Op zowel zaterdag als zondag konden mensen aansluiten bij een NDC-wandeling door het mooie Spoorpark. Ze ervaarden direct hoe gezellig het is om in een groep te wandelen en hoe je tijdens het wandelen ook aan je kracht en balans kunt werken. Op zaterdag was ook Bas van de Goor aanwezig. Zijn boodschap luidde: “Bewegen is het beste medicijn” en hij gaf zelf meteen het goede voorbeeld door een rondje mee te wandelen!
Op zaterdag 28 september 2024 zijn we met twee bussen vanuit Tilburg richting Arnhem gereden. Zo’n 85 deelnemers en begeleiders van de NDC-groepen uit Tilburg en regio hebben daar meegelopen tijdens de landelijke afsluiting van de Nationale Diabetes Challenge 2024. Vol trots en enthousiasme hebben zij hun slotafstand gewandeld en kregen ze bij de finish hun NDC-medaille omgehangen. Dit alles op een prachtige locatie, bij het Openlucht Museum. In totaal liepen er vanuit het hele land ruim 3000 mensen mee. Het was weer één groot feest!
Om nóg meer mensen te bereiken gaat de succesvolle interventie NDC vanaf 2025 door onder een nieuwe naam: De Nationale Wandeluitdaging. Bij de Bas van de Goor Foundation wordt achter de schermen hard gewerkt aan alle nieuwe systemen en PR-materialen zodat in het voorjaar 2025 gestart kan worden onder deze nieuwe naam.
Het Sportbedrijf Tilburg is, samen met de Bas van de Goor Foundation, daarnaast druk bezig met de evaluatie van het wandelseizoen 2024 en met de plannen voor 2025. Zoals het er nu naar uitziet krijgt de Tilburgse Wandelchallenge op alle 8 locaties een vervolg en komen er zeker 3 nieuwe locaties bij!
Naast deze reguliere wandelgroepen is er in het najaar 2024 een beweging in gang gezet bij diverse migrantengemeenschappen in Tilburg. Er wordt hier ingezet op een gezondere leefstijl en duurzame gedragsverandering door cultuurspecifieke voorlichting. Zelfs in de eigen taal, wanneer dit nodig is. Het inzetten van voor hen bekende sleutelfiguren maakt dat de interventie veel beter aansluit bij de deelnemers.
In oktober 2024 is er, dankzij bovenstaande aanpak, een doorstart gemaakt met de migrantengroep bij de Spijkerbeemden. In januari 2025 komen er in Tilburg zeer waarschijnlijk nog 3 migrantengroepen bij!
Om nog meer inwoners onder goede begeleiding, het hele jaar door, te kunnen laten wandelen is er geïnvesteerd in scholing van vrijwilligers. Op zaterdag 9 november 2024 hebben maar liefst 12 personen uit Tilburg en regio hun diploma “Wandelbegeleider 1” gehaald. In Tilburg hebben we er dankzij deze training weer een aantal extra vrijwilligers bij die met de Tilburgers kunnen gaan wandelen.
Op zaterdag 23 november 2024 hebben zo’n 75 deelnemers van de NDC-groepen uit Tilburg en regio meegedaan met het wandelevenement van de Warandeloop. De Tilburgse NDC-Wandelchallenge 2024 is daarmee op een feestelijke en sportieve manier afgesloten.
Op naar het voorjaar 2025 en de start van een nieuw wandelseizoen waarin we nog veel meer inwoners aan het wandelen willen krijgen en houden!
Het programma CoGMO is als pilot uitgevoerd om de voorwaarden en effecten te onderzoeken van een training die door middel van bewegen gericht is op de ontwikkeling van executieve, cognitieve, fysieke en sociaal-emotionele vaardigheden bij groep 8 ter voorbereiding op het voortgezet onderwijs.
Om een succesvolle pilot te draaien, hebben we verschillende stappen uitgevoerd:
STAP 1: We hebben bij 6 basisscholen een eerste pilot gehouden met groepen van 15 leerlingen. Deze pilot voerden we uit op onze eigen locatie. Daaruit bleek dat het vervoer een probleem bleek. Trainingen dicht(er) bij school zijn gewenst. Daarnaast merkten we op dat de fysieke elementen al snel de overhand krijgen.
STAP 2: Bij Kindcentrum Hubertus hebben we 8 pilots uitgevoerd in een lokaal op school. Dit beviel uitstekend. De benodigde ruimte voor 15 kinderen is circa 4m2 per kind en de volgehouden aandachtduur is circa 1 uur. Bij deze pilots was er meer aandacht voor de cognitieve en executieve vaardigheden. Terugkoppeling van de leerkrachten gaf een voorzichtige positieve respons. De vrijkomende gelukshormonen werken stimulerend.
STAP 3: Tot slot hebben we bij ons op locatie geëxperimenteerd met kleine groepen hoogbegaafde leerlingen, die door allerlei redenen niet kunnen aansluiten bij het (reguliere) basisonderwijs. Hier hebben we ongelooflijk positieve reacties van de deelnemers en hun ouders op gehad. Een aantal van hen is bereid daarvoor zelf de kosten te betalen en hun kind met eigen vervoer te brengen en te halen.
Bewegen kan, volgens wetenschappelijke inzichten uit de neuropsychologie en sportgeneeskunde, de aanmaak van belangrijke stoffen in de hersenen, zoals neurotransmitters, speciale eiwitten en hormonen, op een duurzame manier stimuleren. Dit helpt bij de groei van nieuwe hersencellen en verbindingen tussen hersencellen, wat belangrijk is voor de ontwikkeling van cognitieve en uitvoerende vaardigheden.
Door het toevoegen van Exergames (oefeningen in de vorm van een spel), blijft de aandacht langer vastgehouden en blijft men enthousiast. Dit zorgt ervoor dat een deel van de training zelfstandig kan worden uitgevoerd.
De voorbereidingsfase voor het opstarten van deze pilots duurde langer dan verwacht. We merken op dat vooral de follow-up rondom implementatie in het proces veel tijd kost. Dat heeft uiteraard te maken met wanneer deze trainingen kunnen worden ingezet. Aan de andere kant heeft het concept ons gedwongen nog verder te diversifiëren. Daardoor zijn we inmiddels zover dat we voor elke executieve en cognitieve vaardigheden (10-15 combinaties) hebben kunnen doorontwikkelen.
Door de verschillende stappen die we de afgelopen tijd hebben gezet, zien we veel potentie. Aan de andere kant merken we ook op dat we hiervoor ook tijd moeten blijven steken in de doorontwikkeling van het programma.
Een klein overzicht van onze inzichten tot nu toe:
Meer weten of het programma? Bekijk dan deze video.
In de gemeente Tilburg zijn steeds meer verenigingen actief waar senioren samenkomen om te bewegen. Dat is goed nieuws. Niet alleen verenigingen sluiten aan, maar ook de ondernemende sportaanbieder weet KOM! steeds beter te vinden. Naast dat we in de afgelopen tijd weer veel nieuwe KOM!-activiteiten mochten starten, zetten we ook flink in op het bouwen aan een netwerk rondom de vereniging zodat senioren de weg beter weten te vinden naar al dat mooie aanbod beweegaanbod.
Zo waren we net voor de zomer te gast bij HC Tilburg voor de eerste KOMunity netwerkbijeenkomst en stonden we met heel wat verenigingen paraat op het KOM!-plein om ouderen in beweging te brengen tijdens het Just Move Festival in het Spoorpark.
Tafeltennisvereniging LUTO startte als een van de eerste Tilburgse sportverenigingen met een beweegactiviteit voor ouderen. Deze activiteit groeide uit zijn jasje en daarom is TTV LUTO gestart met een tweede KOM!-activiteit. Na een succesvolle kick-off met tafeltennislegende Bettine Vriesekoop is de groep al gegroeid naar meer dan vijftien 55+’ers die iedere donderdagmiddag samenkomen om te bewegen, tafeltennissen en natuurlijk koffie te drinken! Omroep Tilburg bracht de activiteit mooi in beeld.
Dit mooie concept leent zich niet alleen voor sportverenigingen, maar kan natuurlijk ook breder ingezet worden. Binnenkort gaan we van start met de eerste KOM!-activiteiten bij twee ondernemende sportaanbieders: Unbroken CFA is in samenwerking met Club Forward gestart met KOM! Boksen & CrossFit. Op vrijdag 4 oktober 2024 heeft de kick-off plaatsgevonden. Een enthousiaste groep senioren heeft onder begeleiding van Duco Bauwens, medepresentator van Nederland in Beweging, kennis gemaakt met CrossFit en boksen voor ouderen.
Ook The Punch Boxing start met KOM! Boksen. Na succesvolle clinics met Remy Bonjasky en Arnold Vanderlyde tijdens het Just Move Festival is het tijd voor een wekelijks terugkerende activiteit voor ouderen. Op 30 oktober is de kick-off waarbij Arnold Vanderlyde opnieuw naar Tilburg komt om ouderen te laten ervaren dat boksen op latere leeftijd een mooie beweegactiviteit is om zo lang mogelijk mentaal en fysiek fit te blijven!
Bij beide activiteiten worden de kernwaarden van KOM! in acht genomen. Zo wordt er training gegeven volgens de beweegmethode van het Athletic Skills Model (ASM) en is het sociale aspect minstens zo belangrijk als de beweegactiviteit zelf!
Een van de ambities is om een netwerk te bouwen waar verenigingen elkaar weten te vinden, waar we kennisdelen, elkaar inspireren en elkaar versterken. Zo heeft in juli 2024 de eerste KOMunity kartrekkers bijeenkomst bij HC Tilburg plaatsgevonden.
Na -dan toch eerst een bakkie koffie- zijn we samen het hockeyveld op gegaan waar allerlei ASM-oefeningen stonden te wachten. Zo vormden we met z’n allen ‘bewegende’ olympische ringen en werden we zowel fysiek als cognitief flink uitgedaagd. Na de lunch hebben we plannen gemaakt voor het Just Move Festival en zijn de eerste cijfers van de OldStars Impactmeeting met ons gedeeld. De verenigingen mogen trots zijn op een 8.9 beoordeling van de deelnemers. Dit smaakt naar meer…
Via het initiatief Vitaliteit op de werkvloer zijn we continu op zoek naar toffe projecten om werkend Tilburg (meer) in beweging te krijgen. Hierbij hebben we dus de wens om ‘de sport’ meer te laten samenwerken met andere domeinen, in dit geval het bedrijfsleven.
Vanuit Vitaliteit op de werkvloer is nu de pilot Kraaiven Vitaal opgestart. Binnen deze pilot zet Willem II Betrokken zich, in samenwerking met Tilburg Trappers en verschillende sport- en beweegaanbieders, in voor de positieve gezondheid in Tilburg en omgeving.
Deze 1ste editie van ‘Vitaliteit op de werkvloer’ richt zich op werknemers van bedrijventerrein Kraaiven in Tilburg. “Wij geloven dat fitte en vitale werknemers meer energie hebben en beter in hun vel zitten, klaar om optimaal te presteren op de werkvloer.“
Het programma bestaat uit 12 groepslessen gedurende 12 weken. Het doel is om professionals bewust te maken van een gezonde leefstijl en op weg te helpen met gezonde voeding en een verantwoord beweeg patroon. Daarnaast gaan we aan de slag met een positieve mindset in relatie met ontspanning, wat de focus en concentratie bevordert.
Tijdens de trainingen gaan we werken aan:
Vitaliteit op de werkvloer is een leefstijlproject dat zich richt op mensen tussen 18 en 65 jaar. Je hoeft geen specifieke basis te hebben, dus zowel ‘beginners’ als ‘gevorderden’ zijn welkom.
Het project start op donderdag 6 maart 2025 en vindt vervolgens iedere donderdagavond (2 groepen) plaats.
We beginnen de avond met een workshop en daarna gaan we gezamenlijk bewegen. Daarnaast zijn er vier extra trainingsmomenten* (verspreid over het programma) op dinsdagavond. Deze worden verzorgd door diverse sportaanbieders die je kennis laten maken met verschillende sporten.
Wanneer deze pilot succesvol is, gaan we deze uitrollen over andere gebieden in Tilburg.
Locatie: Sportpark Prinsenhoeve (jeugdcomplex Willem II Jeugdopleiding)
*Extra trainingsmomenten op dinsdag kunnen afwijken van huidige locatie.
We werken voor deze pilot samen met verschillende partners, namelijk Willem II Jeugdopleiding, KNVB Fit, Tilburg Trappers, Vitaal Kraaiven, Tilburgs Sportakkoord en Sportload.
Op zaterdag 21 september 2024, tijdens de Dag voor de Dementie, is de Beweegroute Spoorpark-Noordhoek officieel geopend. Bij ingang Zuid van het Spoorpark onthulde wethouder Yusuf Celik samen met Bart Spijkers het informatiebord waarop de diverse stations staan aangegeven. Voor mede- initiatiefnemers Rien Wouters, Sanne Werkhoven en Dave Kuppers een bekroning van 2 jaar voorbereiding.
De route kent 2 startpunten, een bij wijkcentrum In de Boomtak en 1 bij BeweegR in het Spoorpark. Speciaal voor de opening waren twee groepen tegelijk gestart om samen te komen voor het openingsmoment. Voor de initiatiefnemers een mooi moment om het alcoholvrije glas te heffen. Aansluitend activeerde QR-FIT de groepen voor een gezamenlijke oefening, waarna zij hun route vervolgden.
De gemeente Tilburg heeft, onder meer via het Tilburgs Sportakkoord, garant gestaan voor de aanleg en ondersteuning van het programma voor de komende jaren. Cruciaal uitgangspunt is dat er, met name voor de ouderen, wekelijks een gedegen programma geboden wordt.
Daarvoor hebben we een aantal partijen samengebracht: fysiotherapeuten van Fysiotherapie Tilburg Centrum en BeweegR monitoren de deskundigheid, de wijkraad de Noordhoek beheert de financiën, het wijkcentrum In de Boomtak ondersteunt de vrijwilligers en het Spoorpark verzorgde de palen die de stations in het park aanduiden. BeweegR en het wijkcentrum zijn ook de trefpunten waar een kopje koffie of thee klaar staat.
QR-FIT is als partner nauw betrokken en biedt een vernieuwend programma waardoor alle deelnemers op hun eigen niveau oefeningen kunnen uitvoeren. Bij elk station kan een QR-code worden gescand, waardoor de beweegroute voor elke leeftijd een uitdagende trainingsoptie biedt. Naast die digitale opties blijft voor de oudere deelnemers een papieren versie bestaan en is het groepsproces belangrijk. Daarvoor is al een aantal vrijwilligers bereid gevonden die groepen te begeleiden. De vrijwilligers worden opgeleid tot wandelcoaches en krijgen ondersteuning in het gebruik van de QR-FIT route.
Door het brede draagvlak en de enthousiaste groepen ouderen draagt de nieuwe beweegroute structureel bij aan de doelstelling om Tilburgers in beweging te krijgen en te houden.
Een van de initiatieven binnen het Tilburgs Sportakkoord richt zich op het beter zichtbaar maken van het Tilburgs sport- en beweegaanbod. Hier zijn het afgelopen jaar al stappen in gemaakt via sportintilburg.nl, maar in het verlengde hiervan kwam uit verschillende hoeken de wens voor een Tilburgs beweegplatform. Ofwel een plek waar vraag en aanbod op het gebied van bewegen samenkomt. We hebben gehoor gegeven aan deze wens en zijn samen met Indicia een onderzoek begonnen naar de haalbaarheid van een dergelijk platform. In dit onderzoek wordt onderzocht wat dit platform dan precies moet zijn, denk aan een website, een app of juist iets fysieks. Daarnaast worden de wensen van zoveel mogelijk stakeholders en hun achterban in beeld gebracht om te kijken waar de behoefte echt ligt.
Inmiddels zijn de volgende stappen in het onderzoek genomen:
Deze fase heeft al voor veel waardevolle inzichten gezorgd! De volgende fase is om alle informatie te bundelen en te analyseren. Daarna wordt er een brainstormsessie georganiseerd met verschillende stakeholders en nieuwe betrokkenen waarbij de uitkomsten van de onderzoeksfase worden behandeld. Het doel van deze sessie is productontwikkeling. De meest belovende ideeën die hieruit voortkomen worden vervolgens uitgewerkt in concepten. Deze worden dan weer voorgelegd aan de focusgroep. Het winnende concept wordt daarna door Indicia visueel tot leven gebracht en komt er een prototype.
De laatste fase draait om het testen van het prototype. Dit wordt op verschillende manieren gedaan, zoals met gebruikerstests. Uiteindelijk wordt het prototype bijgeschaafd en komt er een adviesrapport en ontwikkelplan, zodat we kunnen beslissen of dit het product is waar alle wensen en behoeften samen komen. En of er dus echt een Tilburgs beweegplatform komt, in welke vorm dan ook! We houden je op de hoogte!
Sinds afgelopen november is Esports Nederland officieel erkend door NOC*NSF als aangesloten sport (meer daarover lees je in dit artikel van SportknowhowXL). Ook binnen het Tilburgs Sportakkoord is er sinds vorig jaar aandacht voor deze nieuwe vorm van sport via een pilot Esports. Sinds november zijn er bij drie voetbalclubs in de gemeente (OVC’26, RKSV Were Di en VCB) gamewalls geplaatst, waarvan één verrijdbaar model. Het project wordt gecoördineerd vanuit team verenigingsontwikkeling van het Sportbedrijf.
Het is een landelijke trend dat sportverenigingen steeds meer moeite hebben met het betrokken houden van jongeren in de leeftijd tussen 12 en 19 jaar. Een van de instrumenten die de jeugdbetrokkenheid op de sportvereniging kan vergroten is gaming. Gaming is een vernieuwend aanbod dat aansluit bij de belevingswereld van de jongeren en kan de jongeren op een nieuwe manier binden aan de club. Een van de doelen van de pilot is de jongeren actief betrekken bij het organiseren van activiteiten rondom de gamewall, bijvoorbeeld door het vormen van een jeugdcommissie. Ook is de gamewall bij iedere club toegankelijk voor andere jeugd uit de wijk of het dorp, denk hierbij aan jongerenwerk en buurtsportactiviteiten. Hierdoor kan de sportvereniging fungeren als huiskamer voor de jeugd in de wijk of dorp.
Voor de pilot wordt samengewerkt met WePlay United. Zij hebben de gamewalls ontwikkeld en bieden ondersteuning aan de clubs. Zo wordt er bijvoorbeeld een interne competitie opgezet met het spel EA Sports FC24. Ook faciliteert WePlay een online clubcompetitie waar, naast de Tilburgse clubs, ook clubs uit de rest van Nederland aan deelnemen. De impact die de gamewalls hebben op de sportverenigingen worden door WePlay onderzocht in samenwerking met de Hoge School van Amsterdam. De eerste geluiden vanuit de verschillende clubs zijn erg positief. In februari 2024 zal de online clubcompetitie gaan plaatsvinden, wordt vervolgd!
Doelstelling voor dit jaar behaald! Jaarlijks willen we qua locaties, groepen en deelnemersaantallen flink groeien. Met de 20-weken challenge van 2023 waren in Tilburg en de regio Hart van Brabant 16 locaties aangesloten, waarin 25 groepen met zo’n 367 wandelaars hebben deelgenomen. We trekken de kar ook samen met partners GGD, ContourdeTwern, PrimaCura en Uniek Sporten voor onze omliggende gemeentes. Gezondheidscentrum Reeshof/fysiotherapie heeft de grootste groep deelnemers gevolgd door het Obesitas Centrum van het ETZ.
Ook na de 20 weken challenge zijn diverse groepen door blijven lopen. Soms onder begeleiding, soms vanuit de groep georganiseerd. Daarnaast lopen veel deelnemers individueel verder. Om een soort doel te hebben stimuleren we dat men in ieder geval door blijft wandelen t/m de Warandeloop eind november. Dit jaar namen zo’n 70 wandelaars vanuit dit traject succesvol deel aan een afstand tijdens de Warandeloop.
Het Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis stelde haar challenge dit jaar ook open voor mensen die zij nog niet behandelen bij het Obesitascentrum. Mensen met overgewicht mogen nu ook bij hen aansluiten. Onlangs hebben zij een wandeling georganiseerd in het kader van de Wereld Obesitas Dag. Een aantal deelnemers uit de NDC-wandelgroepen hebben hieraan deelgenomen. Een fantastisch initiatief en een mooie opmaat naar de challenge van dit jaar.
Ook in het Spoorpark wordt voor het eerst een wandelchallenge georganiseerd. BeweegR gaat hier de kar trekken. Zij hebben samen met stichting Boomtak, stichtingsbestuur Spoorpark en fysiotherapie Tilburg Centrum grootse plannen. Zij willen graag een beweegroute aanleggen door het park en de wijk. Op dit moment onderzoeken zij de mogelijkheden hiervoor. De routes inclusief oefeningetjes zijn al gemaakt en uitgestippeld. Nu nog de financiering hiervoor. Het idee is ontstaan vanuit een burginitiatief.
Ook de regio zit niet stil. In een aantal sportakkoorden is de NDC Wandelchallenge inmiddels ook opgenomen. Een mooi resultaat van Uniek Sporten en de regio regisseur van de Bas van de Goor Foundation.
Naast dit alles werken we samen met de ambitie-eigenaar van het nieuwe initiatief voor ouderen: KOM! Wat staat voor Keep On Moving! (voorheen Slow Sports). We kijken naar een toekomst bestendig programma zodat inwoners voorzien worden van een leven lang sporten/bewegen. De ontwikkelingen binnen het MBvO (meer bewegen voor ouderen) en valpreventie wordt hierin ook meegenomen.
Extra ondernomen activiteiten in 2023
Een aantal initiatieven binnen het Tilburgs Sportakkoord heeft ertoe geleid dat gemeente Tilburg een Buurtsportcoach Voortgezet Onderwijs rijker werd in de persoon van Rob Slits. Naast het activeren van leerlingen heeft Rob ook een behoeftescan gemaakt en de mogelijkheden geïnventariseerd voor het verder uitrollen van de Buurtsportcoach VO. In de zomer van 2023 heeft Rob een andere baan gevonden. Om de ambitie niet verloren te laten gaan is het Sportbedrijf Tilburg bereid gevonden om ruimte te creëren bij enkele medewerkers van Team Buurtsport.
Commitment voor inzet van de Buurtsportcoach VO is gevonden bij twee scholen die vanaf het eerste uur betrokken zijn bij deze ambitie, namelijk het Willem II College en het Reeshof College. Het Sportbedrijf is met beide scholen een tweejarige samenwerkingsovereenkomst aangegaan voor inzet van buurtsportcoaches in de pauzes en naschools. De buurtsportcoaches zijn actief in de school én kunnen de leerlingen tevens kennis laten maken met het reguliere buurtsportwerk in de wijk. In het najaar van 2023 is gestart op beide scholen. Op het Reeshof College met Buurtsportcoaches Tharique Lodewijks en Monique van Dorst en op het Willem II College met Oualid Saadouni.
Er is veel belangstelling voor de activiteiten, de coaches werken nauw samen en proberen bruggen te slaan tussen beide scholen. Hieronder een kleine sfeerimpressie van Buurtsportcoach Oualid:
“Ik ben elke dinsdag en vrijdag aanwezig op het Willem II college. Op dinsdag staat er altijd naschoolse sport op het programma. Vanaf 14.15 uur komen de leerlingen naar de sporthal en nemen deel aan de geplande activiteit. Elke week bieden we verschillende activiteiten aan. Deelname is vrijblijvend en er is sprake van inloop. Sommige leerlingen blijven de hele activiteit tot 16.00 uur, terwijl anderen eerder vertrekken, bijvoorbeeld omdat ze een bus moeten halen. Op vrijdag is er pauzesport. Tijdens de eerste pauze kunnen de leerlingen kiezen uit voetbal en basketbal om de ruimte optimaal te benutten. Tijdens de tweede pauze bieden we alleen basketbal aan in de oude gymzaal van de school. Bij de pauzesport werk ik samen met een LO docent. De activiteiten worden voornamelijk bezocht door jongens uit alle leerjaren. Er zijn gemiddeld tussen de 15 en 20 jongens aanwezig bij de naschoolse sport en tussen de 40 en 50 bij de pauzesport. De leerlingen weten de activiteiten steeds beter te vinden omdat alle activiteiten worden aangekondigd op sociale media en op schermen in de school. Ook worden er flyers afgedrukt en op deuren geplakt. Naast het reguliere programma zijn er ook incidentele evenementen. In samenwerking met R-Newt hebben we bijvoorbeeld een pauze take-over georganiseerd. Buurtsport verzorgde daar tafeltennis. Dit was een groot succes, zelfs docenten speelden potjes tegen leerlingen. Momenteel zijn we bezig met het organiseren van een 3×3 basketbaltoernooi tussen het Reeshof College en het Willem II College. De scholen spelen hun eigen voorrondes op school en de winnaar van elke school speelt de finale op het Willem II College“.
Community Champions is een project vanuit een landelijk initiatief genaamd Maatschappelijk Diensttijd (MDT). Ook in de regio Tilburg is MDT geland, waaronder binnen Willem II Betrokken. Jongeren tussen de 12 en 30 jaar gaan in 16 weken de beste versie van zichzelf ontwikkelen. Alle MDT-projecten hebben met elkaar gemeen dat zij werken aan 3 uitgangspunten: persoonlijke ontwikkeling, het ontmoeten van anderen en iets terug doen voor een ander.
Willem II Betrokken wil vooral lokaal en regionaal samenwerken met partners die een bijdrage kunnen leveren aan deze projecten en de deelnemers die meedoen. Daarom vinden wij van belang dat we binnen Community Champions samenwerken met andere MDT-projecten en andere lokale initiatieven. Zo zijn er teambuildingsactiviteiten geweest bij Outrex en kickboks lessen van SELF Doen Wat Werkt en DAP’s Gym. Ook is er een groep gaan skateboarden in de Hall of Fame en hebben de Tilburg Trappers een ijshockey-clinic gegeven. Als tegenprestatie vragen we aan de deelnemers om een activiteit voor anderen te organiseren. In januari 2024hebben 2 groepen een spelletjesmiddag voor ouderen georganiseerd en heeft een andere groep een sportmiddag voor een basisschool in Tilburg Noord verzorgd.
In 2023 is het Sportbedrijf van de Gemeente Tilburg van start gegaan met een nieuw beweegprogramma speciaal voor Tilburgse senioren onder de naam KOM! Het uiteindelijke doel is om meer senioren in beweging te brengen. Dat doen we door sportverenigingen en -aanbieders te ondersteunen bij het optuigen van senioren beweegaanbod, te inspireren, zichtbaarheid te creëren in de stad en door de samenwerking op te zoeken met het netwerk dat in verbinding staat met de doelgroep.
KOM! zet zich in voor het neerzetten van een aangepaste, laagdrempelige variant van iedere sport in de gemeente Tilburg. Het is een samenwerking tussen Sportbedrijf Tilburg, maatschappelijke organisaties, OldStars van het Nationaal Ouderenfonds en de verschillende sportaanbieders in de stad. Het doel is dat in elk gebied in Tilburg KOM! activiteiten worden georganiseerd, zodat senioren op een laagdrempelige manier zowel sociaal als fysiek in beweging komen en blijven. Daarnaast richten we ons op het vormen van een community waarbij KOM! wil faciliteren, ondersteunen, verbinden en inspireren en waardoor sportaanbieders en organisaties die zich richten op senioren elkaar steeds beter weten te vinden.
Inmiddels zijn vijf verenigingen gestart met KOM! Daarnaast oriënteert een aantal verenigingen zich hoe ze aangepast beweegaanbod kunnen neerzetten binnen hun vereniging. Ook zijn er verenigingen die al een seniorenaanbod hebben en juist op zoek zijn naar meer deelnemers en geholpen zijn met meer zichtbaarheid in de wijk. Ook daarin kan KOM! iets betekenen. Doordat we in gebiedsteams werken, weten we wat er in de wijken en dorpen speelt, hebben we de doelgroep steeds beter in beeld en pakken we communicatie centraal op.
Sociale aspect belangrijk
RTV Quirijn is een van die verenigingen die is gestart met KOM! In de zomer van 2023 is deze vereniging begonnen met een groep van vijftien senioren, inmiddels zijn er meer dan twintig enthousiaste deelnemers die wekelijks samen bewegen.
Elke week wordt er gestart met een ASM (Athletics Skills Model) warming-up. Een beweegmethode die zowel lichaam als geest traint. Daarna gaat een deel van de groep tennissen en het andere deel speelt jeu de boules. De groep is inmiddels al zo hecht dat er naast het bewegen en de wekelijkse koffie ook tijdens kerst een gezellige lunch is georganiseerd. Waar ooit het bewegen de trigger was om te starten, zien we dat het sociale aspect en ‘Koffie Op Momenten’ net zo belangrijk is.
Samenwerking met lokale partijen
Ook S.O.V. Tilbria is een paar maanden geleden gestart met het neerzetten van senioren beweegaanbod. Deze vereniging biedt o.a. bowls, tafeltennis en badminton aan. De vereniging ligt in de Bomenbuurt een wijk met veel seniorenflats. Een mooie vereniging die nog weinig zichtbaar was voor de senioren in de buurt. Om deze doelgroep te activeren, werd de samenwerking gezocht met de wijkraad, wijkcentrum ‘In den Boomtak’ en ContourDeTwern.
“Door met deze partijen samen op te trekken kunnen we KOM! veel krachtiger neerzetten. Zij hebben namelijk het netwerk in de wijk en het contact met de doelgroep. Door de combinatie met het sportinhoudelijke stuk van de vereniging en het Sportbedrijf Tilburg vallen alle puzzelstukjes in elkaar. Een mooi voorbeeld van wat samenwerken in een gebied echt kan brengen.”
Denksporters in beweging
Ook vanuit de Bridgebond is het idee ontstaan om fysiek en cognitief bewegen beter te combineren. Een idee wat is getest tijdens een sessie van team verenigingsontwikkeling en de Bridgebond in Tilburg, waarbij KOM! aan alle clubs werd gepresenteerd. Door oefeningen uit het Athletic Skills Model toe te voegen aan de bridge activiteiten, heb je er naast een leuke energizer meteen beweging ingebracht. Bewegen zorgt voor een verhoogde toevoer van zuurstof naar de hersenen, wat een positieve invloed heeft op het concentratievermogen en geheugen. Bewegen heeft dus een positieve invloed op je bridgeprestaties! Verschillende verenigingen hebben aangegeven aan de slag te willen met KOM! binnen hun bridgevereniging.”
Drempels verlagen
Bovenstaande voorbeelden laten zien dat KOM! op meerdere vlakken iets kan betekenen voor zowel senioren als sportaanbieders. Natuurlijk zijn er voor verenigingen drempels, zoals tijd of handjes, maar KOM! is er ook om dat werk uit handen te nemen door bijvoorbeeld te ondersteunen in promotie, met het in beeld brengen van het netwerk en het delen van kennis en kunde. Daarnaast levert het de vereniging ook veel op, denk aan een breder ledenbestand en mogelijk nieuwe vrijwilligers.
Voor senioren is de stap om te gaan bewegen vaak (te) groot. Door aanbod in de eigen buurt te creëren, waarbij ook veel aandacht is voor het sociale stuk, hopen we deze stap minder groot te maken. “Bij een vereniging ontstaan niet alleen nieuwe vriendschappen, men komt ook makkelijker in aanraking met andere leuke uitjes waardoor ze meer buiten komen. Het zou mooi zijn als de drempels bij zowel vereniging als senioren verdwijnen zodat zoveel mogelijk senioren in beweging komen en hun weg naar de vereniging beter weten te vinden!”
Beweegfestival
Tijdens het beweegfestival van 7-8 september willen we de Tilburgse KOM! beweegactiviteiten voor senioren speciaal aandacht geven door een KOM! beweegplein in te richten. Wil je als vereniging je beweegaanbod in de schijnwerpers zetten en senioren laten ervaren hoe leuk bewegen kan zijn? Houd de berichtgeving over het enige echte ‘Just Move Festival; Zetje in beweging’ goed in de gaten en sluit aan.
R-Newt heeft in het kader van het Tilburgs Sportakkoord de afgelopen maanden verschillende sportinitiatieven gevonden, gevolgd en ondersteund. Doel hiervan was om de vele initiatieven die er al zijn in de stad zichtbaar te maken en tegelijkertijd te kijken waar zij tegenaan lopen en hoe zij hierin ondersteund kunnen worden. Hoe sterker zij staan, hoe meer zij kunnen betekenen voor de jongeren van Tilburg. Zij sluiten namelijk goed aan op jongeren die het sporten in verenigingsverband niet (meer) zien zitten. De initiatieven zijn vaak ontstaan uit de gemeenschap zelf, door rolmodellen die zich op een specifiek gebied uitmuntend hebben ontwikkeld en hun talent willen inzetten voor de stad.
De initiatiefnemers komen uit de gemeenschappen zelf en hebben daardoor een grote achterban. Zij weten daarnaast wat er op straat, thuis, op school en online speelt, dragen dit in taal en houding uit en trekken een grote diversiteit aan kinderen en jongeren aan. Vaak de jongeren die door andere partijen moeilijk bereikt worden. Zij hebben zich vanuit de gemeenschap zelf doorontwikkeld in een bepaalde sport (vaak op prof. niveau) en worden door jongeren als een voorbeeld gezien; iemand net als hen die, ondanks alle obstakels, op het hoogste niveau heeft gepresteerd.
Daarnaast zijn de initiatiefnemers erg kundig in hun specifieke sport of vakgebied. Ze zijn getraind door de beste trainers, bezitten daardoor zelf de vaardigheden, maar ook de vaardigheid om dit over te brengen op kinderen en jongeren.
R-Newt ondersteunt deze initiatieven door deze initiatieven en rolmodellen door ze o.a. te scouten en te volgen, podium te geven en hen te positioneren, te empoweren, te verduurzamen en te verbinden met maatschappelijke en sportorganisaties in de stad.
DAP’S Gym
Eén van de initiatieven die échte impact maakt in Tilburg is DAP’S Gym. De oprichter Anwar Dap heeft de gym in een aantal jaar laten uitgroeien tot een begrip in Tilburg. Wat begon in een zaaltje binnen een jongerencentrum, waar hij een aantal lessen mocht overnemen van de trainer destijds, is uitgegroeid tot een plek waar meer dan 100 jongeren wekelijks sporten, kwetsbare inwoners ondersteuning krijgen bij activatie en workshops worden gegeven.
“Niet alleen in het fysieke stuk maakt hij mij sterker, maar ook mentaal.”
“Anwar is niet alleen mijn trainer. Hij is mijn vader, mijn broer, mijn neef, mijn oom, mijn opa. Hij is alles.“De grote kracht van DAP’S gym is de focus op niet alleen het fysieke element van kickboksen, maar ook de mentale en sociale kant van de sport. Anwar heeft hierin een eigen methodiek ontwikkeld: Brainboxen. Hij is ervan overtuigd dat de fysieke fitheid invloed heeft op het mentale welzijn en sociaal presteren en vice versa. Daarom richt hij zich ook sterk op het totale Maatschappelijk Prestatie Vermogen (MPV) van de kinderen en jongeren. Hij kijkt ook naar hoe ze in hun vel zitten, leert hun discipline en respect aan en helpt ze bij de dagelijkse obstakels die ze tegenkomen. In die zin is hij voor veel van zijn jongeren meer dan alleen een trainer, zoals te zien in deze korte documentaire.
Waar staan we nu en wat zijn nog de wensen voor de komende periode?
Inmiddels hebben we samen met het netwerk een goed beeld gekregen waar organisaties staan op het gebied van vitaliteit. Tegelijkertijd blijft de worsteling groot om daadwerkelijk de juiste stappen hierin te gaan zetten. De routekaart die inmiddels ontwikkeld is voor werkend Tilburg, gaat een basis vormen om werkgevers te begeleiden naar tevreden, bevlogen en betrokken medewerkers. Wat bijdraagt aan een hogere duurzame arbeidsproductiviteit, minder verzuim en meer werkplezier voor nu en in de toekomst.
De succesfactoren om vitaliteit te doen slagen is door meer het accent te leggen op het ‘hoe’.
‘Hoe’ gaan we van de routekaart een succes maken?
De wens binnen de gemeente Tilburg is om een gezamenlijk platform te creëren waar sport en bewegen samenkomt. Het doel is een structurele borging van de routekaart op het platform van de gemeente Tilburg te realiseren. De weg naar deze structurele borging is inmiddels in gang gezet.
Als projectleider van ambitie 13, wil ik de routekaart nog verder finetunen op de behoefte van werkend Tilburg. Een vragenlijst over het optimaliseren van de routekaart is reeds ontwikkeld. Input wordt opgehaald bij met name de vitaal verenigingen in de stad Tilburg.